Gdy zapyta się początkującego wędkarza, jaki sprzęt jest najważniejszy przy łowieniu ryb, zapewne odpowie, że wędka. Oczywiście jej dobór powinien być dostosowany do stylu łowienia. Jednak to nie ona odgrywa najistotniejszą rolę podczas wędkowania!
Sercem zespołu jest kołowrotek. To on decyduje o tym, jak będzie przebiegał połów. Dlatego dobór tego elementu wyposażenia do wędki jest bardzo istotny. Razem powinny tworzyć niezawodny team.
Jakie funkcje pełni kołowrotek wędkarski?
Osobom niezwiązanym aktywnie z wędkarstwem kołowrotek kojarzy się przede wszystkim ze szpulą, na którą jest nawinięta żyłka. Być może w dawnych, prymitywnych wędkach tylko do tego ograniczała się jego rola. Obecnie jest to znacznie bardziej złożona konstrukcja wyposażona w hamulec. To ona umożliwia zarzucanie przynęty na duże odległości, a także hamowanie żyłki przy holowaniu ryby.
Doświadczeni wędkarze wiedzą, jak szybko ryba może zerwać się z haczyka. W takiej sytuacji traci się nie tylko okaz, ale również spory kawałek żyłki i przynętę. Dlatego wędka bez kołowrotka nie zapewnia spektakularnych sukcesów wędkarskich.
Do zapewnienia komfortu wędkowania nie wystarczy jednak kupić i zamontować dowolne akcesorium. W sprzedaży są dostępne oczywiście kołowrotki uniwersalne i właśnie z takich mogą korzystać początkujący wędkarze. Jednak – wraz ze zdobywanym doświadczeniem i wyborem konkretnego stylu łowienia – warto zdecydować się na wyspecjalizowany sprzęt. Może to być kołowrotek na grunt, do spinningu czy też kołowrotek na bolenia.
Kołowrotek wędkarski – budowa
Kołowrotek wędkarski jest popularnie nazywany młynkiem lub kręciołem. To definiuje sposób jego pracy. Jego część centralną stanowi szpula, na którą jest nawijana żyłka. Pojemność tego elementu ma znaczenie przy konkretnych metodach łowienia.
Przykładowo kołowrotek z dużą szpulą jest niezastąpiony w wędkarstwie morskim, podczas gdy w łowieniu spod lodu sprawdzają się mniejsze warianty, mieszczące 50 m żyłki lub plecionki. Podstawowe elementy składowe większości kołowrotków to:
- kabłąk,
- stopka,
- nóżka,
- uchwyt,
- korba,
- szpula,
Wszystkie części muszą być wykonane z wysokiej jakości materiałów odpornych na korodowanie, uszkodzenia mechaniczne i tarcie. Bardzo istotny jest też hamulec, który może być przedni lub tylny.
W ten pierwszy zazwyczaj są wyposażone kołowrotki do spinningu. Wędka spinningowa z kołowrotkiem jest lżejsza, a hamulec ma większy zakres siły. Modele tego typu są niestety podatne na rozgrzanie, ale można je łatwo rozebrać i wyczyścić. Cechują się też płynną pracą.
Z kolei kołowrotki spławikowe i do łowienia gruntowego są wyposażane w tylny hamulec. Są trudniejsze w obsłudze, cięższe, ale doskonale sprawdzają się przy łowieniu dużych drapieżników. Modele tego typu są też zwykle tańsze. Pomimo to jednak poczatkujący wędkarz nie powinien zaczynać od kołowrotka z tylnym hamulcem. Posługiwanie się nim wymaga pewnej wprawy, a konsekwencją jej braku zwykle jest splątana żyłka.
Wolny bieg w kołowrotku – do czego służy?
Wśród wielu typów kołowrotków dostępnych na rynku są też modele z tzw. wolnym biegiem. Jest to rodzaj mechanizmu, który pozwala rybie na swobodne wysuwanie żyłki. Kontrolę nad nią zapewniają zazwyczaj dwa hamulce, z czego jeden pozwala na regulowanie oporu.
Hamulec wolnego biegu znajduje się w dolnej części urządzenia. Po jego uruchomieniu za pomocą specjalnej dźwigni należy ustawić opór kołowrotka, dostosowując go do warunków łowienia. Po zarzuceniu przynęty wędkę ustawia się na specjalnym stojaku i uruchamia wolny bieg. Z modeli tego rodzaju korzystają głównie karpiarze.
Jaki kołowrotek z wolnym biegiem sprawdzi się najlepiej przy danej metodzie wędkowania? Warto tu postawić na solidny sprzęt sprawdzonego producenta. Szczególnie przy połowach karpi trzeba się liczyć z walecznymi rybami i dlatego sprzęt musi wytrzymać te zmagania.
Jaki kołowrotek karpiowy, do feedera, bolonki i spoda?
Wędki i kołowrotki powinny tworzyć spójną całość, dzięki czemu wzajemnie się uzupełniają tworząc optymalne warunki do wędkowania. Dlatego warto wiedzieć, jak dobrać model kołowrotka do konkretnego typu wędki czy stylu łowienia.
Jaki kołowrotek do bolonki? Ta spławikowa wędka teleskopowa ma długość 4-8 m i jest przeznaczona na klenie, płocie oraz leszcze. Najlepiej współpracuje z lekkimi modelami kołowrotków spławikowych o płytkiej i szerokiej pojemnej szpuli, idealnej do nawijania cienkiej żyłki. Sprawdzi się ona przy częstych rzutach na duże odległości, umożliwiając szybkie zwijanie żyłki.
Jaki kołowrotek do feedera? Przy zakupie takiego sprzętu trzeba zwrócić uwagę nie tylko na typ hamulca. Istotna jest również wielkość, która powinna być dopasowana do rodzaju łowionych ryb. Optymalne są kołowrotki o rozmiarze 3000-4000, a dla większych ryb – o rozmiarze 4000-6000. Istotne są też waga, pojemność szpuli i przełożenie.
Jeszcze inne cechy powinien mieć kołowrotek do spoda. Jest to metoda nęcenia specjalną rakietą za pomocą wędki o nazwie „spod”, której krzywa ugięcia wynosi 4-5 lbs. Jest to sprzęt raczej drogi, dlatego wielu doświadczonych wędkarzy zastępuje go grubym wędziskiem z usuniętymi sekcjami szczytowymi.
Rozpoczynanie przygody z wędkarstwem warto potraktować z dystansem. Nawet jeśli przeszkodą nie są wysokie ceny sprzętu, inwestowanie w wyspecjalizowane wędki z kołowrotkiem na tym etapie jest zbędne.
Lepiej sprawdzi się tańsza odległościówka dla początkujących, na której można poćwiczyć, a jednocześnie sprawdzić się w konkretnych metodach wędkowania. Kołowrotki uniwersalne z pewnością stworzą więcej możliwości w tym zakresie.
